Eén van de ontwerpers van breiwerk die ik het meest bewonder is de Deense Hanne Falkenberg. Drie jaar geleden, ik had toen het fenomeen Stitch ‘n Bitch nog maar nèt ontdekt, breide ik voor het eerst één van haar ontwerpen, de Dacapo in beige, zwart en bruin. Het was in de tijd dat ik nog amper de Engelstalige patronenboeken had ontdekt haast een opluchting de collectie van hoogstaande ontwerpen te ontdekken tijdens een bezoekje aan Ribbels in Leiden. Eindelijk breipatronen van hoge kwaliteit die in eigen land te zien, te voelen en te koop waren. Elegant, stijlvol en vrouwelijk van lijn, maar prima draagbaar. Zelfs mijn man vond de Dacapo prachtig omdat het vest dankzij de kleurstelling zo Japans aandeed en zo’n zwierige vorm had. Het breien was wel even doorzetten, op tamelijk dunne naalden en in ribbelsteek, er kwam geen eind aan. Maar het resultaat mocht er zijn. Een foto van het vest werd geplaatst in Handwerken zonder Grenzen en de redactie kreeg diverse vragen over waar het patroon van dit prachtige vest te vinden was.
Veel van Hanne’s ontwerpen zijn gebaseerd op geometrische vormen en intrigerende lijnenspellen. Het kleurgebruik is subtiel, soms vrolijk maar nooit saai. De doordachte vormen en de in het ontwerp geïntegreerde afwerking ondersteunen het ontwerp. En dan de manier van breien…… wie denkt dat ze de pandjes één voor één opzet aan de onderkant, heeft het mis. Hanne blijkt in staat om alle conventionele methodes voor de constructie van breiwerk resoluut overboord te zetten en met open vizier naar het kledingstuk te kijken om zo te komen tot innovatieve constructiemethodes. De veelal naadloze ontwerpen worden opgezet op de plaats waar dit in haar ogen het meest logisch is, soms in het nekpunt of onderaan de rug, soms aan de mouwen of zelfs middenvoor. Met als uitgangspunt de mogelijkheden die rondbreinaalden, ribbelsteek, verkorte naalden en slipstitch bieden, bedenkt Hanne de ene na de andere prachtige creatie. Kleding die door functionaliteit, kleurgebruik, materiaal en goede pasvorm met plezier door vrouwen wordt gedragen. En ook graag door vrouwen wordt gebreid, want de beschrijvingen van de breisels zijn door de kritische houding van Hanne ten opzichte van haar eigen werk perfect en stap voor stap te volgen. Hoe ingewikkeld het eindprodukt ook lijkt te zijn, de manier van breien is beperkt tot enkele eenvoudige technieken. Zo gebruik je nooit meer dan één kleur per toer en bestaat het werk vrijwel geheel uit rechte steken. Hanne dringt aan op het precies volgen van de beschrijvingen, dan kan het niet mis gaan!
Dit weekend was Hanne Falkenberg te gast in Leiden bij Ribbels. In Puur, het cafeetje tegenover de winkel in de Pieterskerk-Choorsteeg, gaf ze twee keer een praatje over haar werk. Vooraf stelde Christa, de eigenaresse van Ribbels, ons al voor aan de breicorifee. Een mooie, vitale en van energie bruisende vijfenzestigjarige met een rijzig slank postuur die in goed verstaanbaar Engels ons graag te woord stond. Trots vertelde ze over het feit dat ze dit jaar al 40 jaar ontwerpt. Een wonder vindt ze dat zelf. Want hoewel ze op haar vierde al van haar moeder leerde breien, moest ze van haar vader een gedegen opleiding volgen om de kost voor zichzelf te kunnen verdienen. Volgens hem ging dat niet lukken met het kleien van bloempotten…… Hanne laat ons een foto zien van haarzelf als blonde kleuter met breiwerkje en van haar eerste breiseltje op zware koperen naalden die haar vader voor haar had gemaakt.
One of the knitwear designers I admire most is the Danish Hanne Falkenberg. Three years ago, I had just discovered the Stitch ‘n Bitch phenomenon, I knitted one of her designs, the Dacapo in camel, black and brown. In those days when I had difficulty finding pattern books in English, it was a relief to discover a collection of high quality designs during a visit to Ribbels in Leiden. At last high quality knitting patterns were on display and for sale in our own country. They were elegant, stylish and had feminine details, but were also very wearable. Even my husband loved the Dacapo because the cardigan seemed to be Japanese in style due to the colours and it had such an elegant shape. Knitting it required perseverance, on fairly thin needles and in garter stitch, it never seemed to end. But the result is quite something. A photo was published in Handwerken zonder Grenzen and the editors received several questions where to find the pattern for this beautiful cardigan.
A lot of Hanne’s designs are based on geometrical forms and intriguing line patterns. The use of colour is subtle, sometimes bright but never dull. The design is supported by well thought-out forms and integrated finishing. And then her way of knitting … anyone who thinks that she casts on the front parts one by one, is wrong. Hanne decisively appears to be able to let go of all the conventional methods for designing knitwear and looks at the garment objectively in order to come to innovative design methods. Often the designs are seamless and are cast on at a point that seems most logical to her, sometimes in the neck, at the bottom of the back, sometimes at the sleeves, or even centre front. Using the possibilities of circular needles, garter stitch, short rows and slipped stitch as starting points, Hanne creates one after the other splendid design. Women wear these garments with pleasure because of their functionality, the use of colour, material and the perfect fit. And women also love to knit them, for the patterns can be done step by step because of Hanne’s scrupulous attitude when designing her garments. Although the finished garment seems very complicated, the method of knitting is limited to a few simple techniques. For example, Hanne never uses more than one colour per row and the garment is knitted almost solely in knit stitches. Hanne advises us strongly to follow the pattern meticulously, that way nothing can go wrong!
This weekend Hanne Falkenberg was a guest at Ribbels in Leiden. At Puur, the café across the street in the Pieterskerk-Choorsteeg, she gave two lectures about her work. Preceding these lectures Christa, owner of Ribbels, introduced this knitting celebrity to us. A handsome and dynamic, tall, slim sixty five-year-old lady who addressed us with enthusiasm in perfectly understandable English. Proudly she told us about the fact that this year she has been designing knitwear for 40 years. A miracle it is, she thinks. Although she learnt to knit from her mother at the age of four, her father forced her to get a proper education in order to be self-supporting. He was convinced she could not do that designing flower pots …. Hanne shows us a photo of herself as a fair-haired toddler with a piece of knitwear in her hand and she also shows us her first knitting on heavy copper needles her father made for her.
De studie werd wiskunde en scheikunde, waarna ze enkele jaren als laborante werkte. Maar haar kreatieve geest won het van vaders goed bedoelde adviezen en in 1986 werd in Zweden haar eerste ontwerp verkocht. Ze ontwierp in het begin voor allerlei bedrijven, waaronder Dale of Norway en SK, maar de laatste jaren ontwerpt ze alleen nog voor haar eigen collectie My Own Collection. Helemaal naar haar eigen idee over mode, tijdsloosheid van ontwerp en kwaliteit van het werk. Zonder consessies te doen aan de jachtigheid van de huidige modewereld en zonder zich te veel bloot te stellen aan invloeden van buitenaf zoals het lezen van tijdschriften en zelfs het bezoeken van wolwinkels. Een wiskundige die breiwerk ontwerpt, dat gegeven zie je in iéder ontwerp terug.
Ieder breisel dat Hanne bedenkt, start met een idee in haar hoofd. Ze breit altijd met dezelfde wol uit drie verschillende Schotse wolfabrieken in verband met de continuïteit in de levering van de garens. Ze kent alle eigenschappen van deze wol. Zo kan ze zonder het ontwerp van te voren uit te tekenen starten met breien en gaandeweg het model vorm geven. Kritisch op iedere steek breit ze alle ontwerpen minstens twee keer in haar eigen maat, zodat ze goed kan zien hoe het model valt. De eerste in zwart-wit om de lijnen duidelijk te kunnen zien, daarna in meerdere kleuren. Dan berekent ze de patronen voor de verschillende maten en breien breisters het in alle kleurstellingen na. Doordat de wol op de vezel wordt geverfd en daarna pas wordt gemengd en gesponnen, zijn zelfs de fellere kleuren subtiel van tint. Voor ieder ontwerp wordt alles met de hand uitgerekend. De ingewikkelder afwerkingen en verkorte naalden zijn niet geschikt voor gebruik van ontwerpsoftware. Ook breimachines komen er niet aan te pas, want echt handwerk moet écht handwerk blijven. Arbeidsintensief is het breien van de patronen zeker. Doordat er in ribbelsteek op tien maal tien centimeter evenveel steken als toeren gaan, wordt het ontwerpwerk vereenvoudigd, maar het breiwerk schiet minder hard op. Hanne laat ons haar handen zien. Breihanden, met vingers die vergroeid zijn in de houding waarin de pennen worden vastgehouden. Maar Hanne denkt niet over pensionering, waarom zou ze?
Rond het middaguur treffen we een Noorse man van middelbare leeftijd aan tussen de bollen wol bij Ribbels. Met typisch Noorse vriendelijkheid begint hij tegen me te praten. Hij de man is van Hanne, vertelt hij, en dat het zo leuk is om samen te reizen en dat het zo goed gaat met het bedrijf. Wij verzekeren hem dat hij trots kan zijn op zijn getalenteerde vrouw. Maar voor hem breit ze zelden iets, ze ontwerpt immers het meest voor vrouwen. We vertellen hem over het fenomeen The Curse of the Love Sweater, waar hij diep over na schijnt te denken en in gedachten kiest hij eieren voor zijn geld. Lichtjes ongeduldig loopt hij naar Puur om te kijken waar zijn vrouw blijft. Maar Hanne vermaakt zich nog uitstekend met de dames die enthousiast de kans grijpen alle modellen te passen. Ze legt vriendelijk en geduldig van alles uit aan de gasten en denkt nog niet aan lunchen met haar hongerige echtgenoot.
Ik vond het al leuk dat Ribbels Falkenberg-ontwerpen verkoopt. Maar het is ronduit geweldig dat eigenaresse Christa deze ontmoeting met Hanne Falkenberg voor de Nederlandse breiers mogelijk heeft gemaakt. Dank je wel Christa, jij met je winkel Ribbels met de geweldige collectie Hanne Falkenberg, Noro, Colinette en meer zijn een aanwinst voor de Nederlandse breiscene!
Hanne, bedankt voor een interessante dag. Blijf vooral nog heel lang ontwerpen!
She studied chemistry and mathematics, after which she earned her money as a lab technician for a few years. But her creative mind prevailed over her father’s well-meant advice and in 1986 her first design was sold in Sweden. At first she designed for all kinds of companies, such as Dale of Norway and SK, but in later years she only designed for My Own Collection. Entirely according to her ideas about fashion, timelessness of the designs and quality. She does so without making concessions to the fleetingness of the current fashion world and without exposing herself too much to external influences by for example reading magazines or even visiting yarn shops. A mathematician who designs knitwear, this fact can be recognized in any of her designs.
Every garment Hanne designs, starts with an idea in her head. She always knits with the same yarns from three different Scottish wool mills in order to ensure a constant supply of yarns. She knows all the characteristics of this yarn. This way she can start to knit the design without drawing it first and then she continues designing it along the way. Being critical of every stitch she makes she always knits her garments at least two times in her own size in order to check the model. The first one she knits in black and white to be able to see the lines, afterwards in more colours. Then she calculates the patterns in several sizes and her knitters knit the design in all colour combinations. Because the wool is dyed on the fibre and only then mixed and spun, even the brighter colours are subtle. For every design the calculations are done by hand. The complex finishing and short rows are not suitable for a design software programme. Knitting machines aren’t suitable either, for proper handicraft has to remain just that. It is a fact that knitting these garments is very time-consuming. Designing gets easier because in garter stitch there are as many rows as stitches at ten by ten centimetres, but knitting them takes up more time. Hanne shows us her hands. Knitting hands, with fingers deformed in the way the needles are held. But Hanne refuses to retire, and why should she?
At noon we meet a Norwegian middle-aged man at Ribbels. With typical Norwegian friendliness he starts to talk to me. He’s Hanne’s husband. He tells me that it is such a pleasure to travel together and that business is doing fine. We assure him that he can be very proud of his talented wife. But she seldom knits something for him as she designs mainly for women. We tell him about The Curse of the Love Sweater, something he has to think about deeply and in his mind he seems to make the best of a bad bargain. Slightly impatient he walks over to Puur to find out where his wife is. But Hanne is still having a good time with the ladies who grab the chance to try on all the garments she brought with her. She explains everything patiently to her guests and is not thinking of having lunch with her hungry husband yet.
I was already very happy that Ribbels sells Falkenberg’s designs. But it is in one word fantastic that shop owner Christa made it possible for the Dutch knitters to meet Hanne Falkenberg. Thank you, Christa. Your shop Ribbels with the fabulous Hanne Falkenberg, Noro, Colinette and much more is an asset for the Dutch knit scene!
Hanne thank you for this interesting day. Please keep designing for a long time!
